Tại xã Ba Bể (được sát nhập từ 3 xã Cao Thượng, Nam Mẫu và Khang Ninh thuộc tỉnh Bắc Kạn cũ), địa phương hiện có đến 33 thôn, trong đó có 18 thôn vùng cao với tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chiếm hơn 43%. Đây là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như Mông, Dao. Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn diễn ra ở một bộ phận dân cư do nhận thức còn hạn chế, đặc biệt là ở các khu vực vùng sâu, vùng xa.
Theo đồng chí Dương Văn Vấn, Chánh văn phòng HĐND và UBND xã Ba Bể, nguyên nhân chính dẫn đến tảo hôn là do một số người dân vẫn giữ tư duy lạc hậu và thiếu hiểu biết về pháp luật. Vì vậy, công tác tuyên truyền, vận động cần được thực hiện thường xuyên, liên tục với sự vào cuộc của các tổ chức chính trị - xã hội để thay đổi suy nghĩ của người dân.
 |
| Anh Giàng Văn Đại, Bí thư Chi bộ thôn Tọt Còn (xã Ba Bể) tuyên truyền về hôn nhân và gia đình cho người dân trong thôn. Ảnh https://baothainguyen.vn/ |
Tương tự, xã Côn Minh (được sát nhập từ 3 xã Quang Phong, Dương Sơn và Côn Minh tỉnh Bắc Kạn cũ) nơi có gần 90% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chính quyền địa phương cũng phải đối mặt với những thách thức đó. Đặc biệt, nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như tuyên truyền pháp luật, phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng và tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin, từ đầu năm đến nay, xã Côn Minh không ghi nhận trường hợp nào liên quan đến tảo hôn hay hôn nhân cận huyết thống.
 |
| Xã Côn Minh hiện có gần 90% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Ảnh internet |
Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 25 trường hợp tảo hôn và 3 vụ kết hôn cận huyết thống. Để kéo giảm tình trạng này, các cơ quan chức năng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương triển khai nhiều giải pháp quyết liệt.
Sở Dân tộc và Tôn giáo đã chủ trì phối hợp với Sở Y tế và UBND các xã, phường duy trì 14 mô hình điểm tại 14 địa phương có tỷ lệ tảo hôn cao. Đồng thời, tổ chức 6 hội nghị bồi dưỡng nâng cao năng lực cho tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Ngoài ra, hơn 13.000 tờ rơi tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đã được biên soạn, in ấn và phát đến tay người dân tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bên cạnh đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã thành lập 587 tổ truyền thông cộng đồng, 232 “Địa chỉ tin cậy cộng đồng” và 111 câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”. Các hoạt động này không chỉ góp phần nâng cao nhận thức về bình đẳng giới mà còn hỗ trợ giải quyết những vấn đề cấp thiết liên quan đến phụ nữ và trẻ em.
Các đơn vị như Sở Giáo dục và Đào tạo, Công an tỉnh, Sở Tư pháp, Sở Y tế, Đoàn Thanh niên cũng tích cực tham gia vào công tác truyền thông. Những nỗ lực này đã tạo hiệu ứng mạnh mẽ trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
 |
| Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 25 trường hợp tảo hôn và 3 vụ kết hôn cận huyết thống. Ảnh internet |
Trong giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức 83 hội nghị truyền thông về giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống. Các hội nghị thu hút hơn 8.800 đại biểu tham gia, bao gồm lãnh đạo địa phương, cán bộ công an, đoàn thể chính trị - xã hội cùng nhóm vị thành niên và thanh niên thuộc các dân tộc gặp khó khăn. Nội dung tuyên truyền tập trung vào Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Trẻ em, Luật Bình đẳng giới cùng các quy định pháp luật liên quan.
Đặc biệt, các chương trình còn nhấn mạnh tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đối với sức khỏe và đời sống con người. Việc sử dụng các hình thức tuyên truyền sáng tạo như sân khấu hóa, video ngắn trên mạng xã hội đã giúp thông điệp dễ dàng tiếp cận người dân hơn.
Đẩy lùi tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà cần sự chung tay của cả cộng đồng. Các cấp chính quyền vẫn đang tiếp tục triển khai những biện pháp đồng bộ nhằm nâng cao nhận thức người dân vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, việc phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng cũng được chú trọng để tạo sự lan tỏa mạnh mẽ hơn.
Với quyết tâm cao cùng sự vào cuộc tích cực từ hệ thống chính trị và các tổ chức xã hội, hy vọng rằng tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống sẽ từng bước được đẩy lùi, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân vùng sâu, vùng xa./.
