Bước ngoặt từ sự đổi mới
Thôn Đo, xã Trung Giã (Hà Nội), vốn là vùng đất quen thuộc với hình ảnh những cánh đồng lúa nước trải dài. Tuy nhiên, khi điều kiện sản xuất ngày càng gặp khó khăn, một số hộ dân đã quyết định chuyển đổi sang các mô hình canh tác mới. Đặc biệt, từ năm 2020, nhiều hộ dân tại đây đã gia nhập Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp và Kinh doanh tổng hợp Trung Giã để thử sức với mô hình trồng rau hữu cơ.
Ban đầu, việc chuyển đổi sang trồng rau hữu cơ không hề dễ dàng. Người dân phải học hỏi từ đầu, từ việc cải tạo đất, dựng nhà màng, chọn giống, bón phân hữu cơ cho đến việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chăm sóc. Một người dân chia sẻ: "Lúc đầu ai cũng lo lắng vì kỹ thuật mới lạ và vất vả hơn nhiều so với trồng lúa. Nhưng nhờ có sự hướng dẫn tận tình của cán bộ, chúng tôi dần quen tay và tự tin hơn."
Những nỗ lực ấy đã được đền đáp xứng đáng. Nếu như trước đây thu nhập từ cây lúa chỉ đủ trang trải cuộc sống, thì nay các hộ gia đình tham gia mô hình trồng rau hữu cơ đã có nguồn thu nhập ổn định hơn. Rau hữu cơ của hợp tác xã được tiêu thụ đều đặn tại Hà Nội, đặc biệt là các cửa hàng thực phẩm sạch và bếp ăn trường học. Nhờ đó, thu nhập của người dân tăng từ gấp rưỡi đến gấp đôi so với trước đây.
 |
| Mô hình trồng rau hữu cơ: Hướng đi mới giúp nông dân tại Trung Giã, Hà Nội ổn định sinh kế |
Giữ vững chất lượng để phát triển thị trường
Mô hình sản xuất rau hữu cơ đòi hỏi sự cẩn thận và chính xác trong từng khâu. Đất phải được cải tạo kỹ lưỡng, phân bón chủ yếu sử dụng phân chuồng hoai mục. Các bước gieo trồng, làm cỏ, tưới tiêu đều tuân thủ nghiêm ngặt quy trình VietGAP. Đặc biệt, rau trước khi đưa đi tiêu thụ phải được sơ chế, phân loại và đóng gói theo đúng tiêu chuẩn.
Một hộ dân cho biết: "Chúng tôi luôn đặt chữ tín lên hàng đầu. Chỉ cần một mớ rau không đạt chuẩn là không thể đưa vào siêu thị. Làm nông sạch đòi hỏi sự kiên trì và uy tín."
Chính sự tuân thủ quy trình này đã giúp sản phẩm rau hữu cơ của hợp tác xã tạo dựng được lòng tin trên thị trường. Nguồn tiêu thụ ngày càng ổn định, tạo động lực để người dân yên tâm mở rộng sản xuất.
Thách thức từ thiên tai
Dù mô hình trồng rau hữu cơ mang lại lợi ích rõ rệt, thiên tai vẫn luôn là mối lo ngại lớn đối với người nông dân. Đợt mưa lũ vừa qua đã khiến nước dâng cao, ngập sâu nhiều ngày, làm hư hỏng toàn bộ diện tích rau hữu cơ của nhiều hộ dân tại xã Trung Giã. Nhiều vườn rau sắp đến ngày thu hoạch buộc phải nhổ bỏ, gây thiệt hại nặng nề.
Hỗ trợ sau thiên tai tuy có nhưng chỉ đủ bù lại một phần nhỏ chi phí giống và phân bón. Đất sau ngập bị nén chặt, cần nhiều tuần cải tạo mới có thể gieo trồng trở lại. Đây là bài toán khó mà người dân và chính quyền địa phương cần tìm cách giải quyết hiệu quả hơn.
 |
| Sản phẩm rau hữu cơ của Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp và Kinh doanh tổng hợp Trung Giã đã được tiêu thụ ổn định tại Hà Nội. Ảnh: Hoàng Hiền |
Hướng tới vùng sản xuất tập trung
Mô hình trồng rau hữu cơ tại thôn Đo đã chứng minh hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tuy nhiên, để phát triển đồng bộ và bền vững hơn, địa phương vẫn còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ. Hiện nay, đất sản xuất vẫn còn manh mún, chưa đủ điều kiện để hình thành vùng trồng tập trung đạt chuẩn.
Lãnh đạo xã Trung Giã cho biết: "Do chưa có vùng sản xuất đạt đầy đủ tiêu chí về diện tích và điều kiện canh tác, nhiều mô hình chưa thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ như nhà màng, hệ thống tưới hay vật tư đầu vào."
Xã kỳ vọng thành phố sẽ sớm đầu tư hạ tầng và tháo gỡ các vướng mắc về quy hoạch để người dân yên tâm mở rộng diện tích canh tác. Trong tương lai, địa phương muốn xây dựng vùng sản xuất rau hữu cơ kết hợp cây ăn quả và dược liệu gắn với du lịch trải nghiệm. Đây không chỉ là cơ hội nâng cao thu nhập cho người dân mà còn mở ra hướng đi mới cho nền nông nghiệp sạch ngoại thành Hà Nội.
Nhìn lại hành trình của những hộ dân tiên phong trong mô hình trồng rau hữu cơ tại xã Trung Giã, có thể thấy đây không chỉ là quyết định mang tính kinh tế. Đó còn là sự thay đổi tư duy sản xuất, kiên trì theo đuổi phương pháp canh tác bền vững và hướng tới những thị trường tiềm năng trong tương lai.
Nếu được đầu tư bài bản và đồng bộ hơn về hạ tầng sản xuất, mô hình rau hữu cơ tại Trung Giã không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn có thể trở thành điểm sáng của nông nghiệp sạch tại Hà Nội. Đây chính là minh chứng cho việc đổi mới tư duy sản xuất có thể tạo ra những giá trị lớn lao cho cộng đồng nông nghiệp Việt Nam./.
